مقدمه ای بر شخصیت حضرت زهرا سلام الله علیها

با خودم گفتم قلم بر پا كنم اشك چشمم فرصت انشاء نداد از فراسوى دلم آمد ندا با دلى بشكسته و حالى خراب من نبودم لايق مدحش ولى اى بزرگ آفرينش فاطمه اى ستون خيمه آل عبا اى طفيل هستيت چرخ و فلك اى طفيل هستيت چرخ و فلك دست بوست اولين و آخرين روح بخش كائنان فاطمه معنى صوم و صلاتى فاطمه
بهر زهرا مدحتى انشاء كنم دست لرزيد و قلم هم پا نداد تو كجا و مدت خير النساء زير لب گفتم مدد يا بوتراب مدح زهراء گفتم از قول على چلچراغ اهل بينش فاطمه محور اصلى اصحاب كساء لوح اصلى اصحاب كساء لوح و كرسى و قلم جن و ملك خاك روب خانه ات روح الامين معنى صوم و صلاتى فاطمه معنى صوم و صلاتی فاطمه‌

ولادت حضرت زهرا سلام الله علیها

حضرت فاطمه‌ زهرا (علیهاالسّلام) (۵ بعثت - ۱۱ ق)، دختر پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و خدیجه کبری (سلام‌الله‌علیها) و همسر حضرت علی (علیه‌السلام) است. ایشان یکی از چهارده معصوم و جزو پنج تن آل عبا می‌باشد.
در منابع تاریخی و روایی، درباره تاریخ تولد حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) اقوال مختلفی نقل شده است. قول مشهور این است که آن حضرت در بیستم ماه جمادی الثانی سال پنجم بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در مکه معظمه به دنیا آمد.

نگاهی به کودکی حضرت زهرا سلام الله علیها

فاطمه زهرا علیها السلام در دوران کودکی پیش پدر عزیزش رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و مادر گرامیش بانوی بزرگ اسلام خدیجه کبری زندگی می کرد ؛ دوران شیرخوارگی و ایام کودکی زهرا علیها السلام در محیط بسیار خطرناک و اوضاع بحرانی انقلابی صدر اسلام گذشت ؛ بدون شک در روح آن کودک تأثیرات شایانی داشته است با شرایط سختی که اسلام در آغاز راه بود و سخت ترین مراحل را باید سپری می کرد تا پایه ریزی شود و مشرکان محیطی ترسناک و وحشتناک برای مسلمانان نوپا مهیا کرده بودند و آنها را شکنجه می دادند تا از اسلام دست بردارند، و نقشه های مختلف برای قتل پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم کشیدند. فاطمه زهرا علیها السلام در چنین روزگاری بحرانی و در چنین محیط خطرناک و وحشت آوری به دنیا آمد و رشد و نمود کرد، مدتی از دوران شیرخوارگی او در شعب ابوطالب سپری شد و در آنجا از شیر خوردن باز گرفته شد و در همان ریگستان سوزان راه رفتن را یاد گرفت. و در همان محیط قحطی غذاخور شد، بانویی که شایستگی مادر یازده امام (علیهم صلوات الله ) را داشت باید چنین آزمونهایی درپیش داشت ودر چنین محیطی رشد می نمود.

فاطمه علیها السلام در سن پنج سالگی بود، که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و بنی هاشم از محاصره اقتصادی و تنگنای وحشتناک شِعْب نجات یافته و به خانه و زندگی خودشان برگشتند، این زندگی برای زهرای مرضیه تازگی داشت، اما افسوس که این شادی دوامی نداشت، چرا که حادثه ی جانسوزی روح حساس فاطمه کوچک را افسرده نمود و بزرگترین ضربه ی روحی را بر خود دید، در این حال بود که هرازگاه سراغ مادر را می گرفت و گریه می نمود و از پدر مهربانش مادر را می خواست. لذا بعد از مرگ مادر تنها امید و تکیه گاه زهرا علیها السلام پدر مهربانش بود.

پدرش نیز از غم مرگ یار عزیزش خدیجه و پشتیبان بزرگش ابو طالب در اندوه و سوگ بود. بعد از این زهرا باید غمخوار و یار پدر باشد و شاهد تمام تلخی ها و آزارهایی باشد که توسط مشرکان مکه بر پدرش روا می شد. روزگاری بسیار غمبار در خانه و زندگی برای فاطمه علیها السلام حاکم بود، پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بعد از خدیجه با زنی به نام «سوده» ازدواج کرد، و زنان دیگری هم اختیار نمود که دربارة حضرت زهرا علیها السلام اظهار علاقه می نمودند، اما هیچ محبت و علاقه ای جایگزین مهر و علاقه مادر نمی شود، اما رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم با درک شرایط و موقعیت روحی دختر گرامیش اظهار محبت بیش از پیش درباره او می نمود و جبران فقدان مادر کرده و دربارة او بسیار سفارش و خیلی او را دوست وگرامی ، می داشت، و در کنار خویش او را تربیت می نمود. لذا این حوادث خللی بر روح آن حضرت وارد نساخت بلکه بر عکس گوهر وجودش را صیقل و تابناک نمود و برای هرگونه مبارزه ای آماده و نیرومندش گردانید.

ازدواج حضرت با امام علی علیه السلام

از آغاز معلوم بود و همه می دانستند که جز علی ( ع ) کسی همسر ( کفو ) فاطمه دختر پیامبر عالیقدر اسلام نیست . با وجود این ، بسیاری از یاران و کسانی که خود را به پیغمبر

( ص ) نزدیک احساس می کردند ، به این وصلت چشم داشتند و این آرزو را در دل می پروردند . نوشته اند : پس از این آزمونها عده ای از اصحاب به حضرت علی ( ع ) می گفتند : چرا برای ازدواج با یگانه دختر پیغمبر ( ص ) اقدام نمی کنی ؟ حضرت علی ( ع ) می فرمود : چیزی ندارم که برای این منظور قدم پیش نهم . آنان می گفتند : پیغمبر ( ص ) از تو چیزی نمی خواهد . سرانجام حضرت علی ( ع ) زمینه را برای طرح این درخواست آماده دید . روزی به خانه رسول اکرم ( ص ) رفت . اما شدت حیا مانع ابراز مقصود شد . نوشته اند دو سه بار این عمل تکرار گردید . سومین بار پیغمبر اکرم ( ص ) از علی ( ع ) پرسید : آیا حاجتی داری ؟ علی ( ع ) گفت : آری . پیغمبر فرمود : شاید برای خواستگاری زهرا آمده ای ؟ علی عرض کرد : آری . چون مشیت و امر الهی بر این کار قرار گرفته بود و پیامبر از طریق وحی بر انجام دادن این مهم آگاه شده بود ، می بایست این پیشنهاد را با دخت گرامیش نیز در میان بگذارد و از نظر او آگاه گردد . پیامبر ( ص ) به دخترش فاطمه گفت : تو علی را خوب می شناسی ، علی نزدیکترین افراد به من می باشد . در اسلام ، سابقه فضیلت و خدمت دارد . من از خدا خواستم برای تو بهترین شوهر را برگزیند . خداوند مرا به ازدواج تو با علی امر فرموده است . بگو چه نظر داری ؟ فاطمه ساکت ماند . پیغمبر سکوت او را موجب رضا دانست و مسرور شد و صدای تکبیرش بلند شد . آن گاه پیامبر ( ص ) بشارت این ازدواج را به علی ( ع ) فرمود و مهر فاطمه را 400مثقال نقره قرار داد و در جلسه ای که عده ای از اصحاب بودند ، خطبه عقد را قراءت کرد و این ازدواج فرخنده انجام شد . گفتنی است که علی ( ع ) جز یک شمشیر و یک زره و شتری برای آب کشی چیزی در اختیار نداشت . پیغمبر ( ص ) به علی فرمود : شمشیر را برای جهاد نگه دار ، شترت را هم برای آب کشی و سفر حفظ کن ، اما زره خود را بفروش تا وسایل ازدواج فراهم شود . پیغمبر ( ص ) به سلمان فرمود : این زره را بفروش . سلمان زره را به پانصد درهم فروخت . سپس گوسفندی را کشتند و ولیمه عقد ازدواج دادند . این جشن در ماه رجب سال دوم هجرت انجام شد . تمام وسایلی که به عنوان جهیزیه به خانه فاطمه زهرا ( ع ) دخت گرامی پیامبر ( ص ) آورده شده است ، از 14قلم تجاوز نمی کند : چارقد سرانداز - دو عدد لنگ - یک قطیفه - یک طاقه چادر پشمی - 4 بالش - یک تخته حصیر - قدح چوبی - کوزه گلی - مشک آب - تنگ آبخوری - تختخواب چوبی - یک طشت لباسشویی - یک آفتابه - یک زوج دستاس و مقداری عطر و بخور . این است جهیزیه و تمام اثاث خانه فاطمه زهرا زوجه علی ( ع ) سرور زنان عالم . در شب زفاف - به جای خدیجه که به جهان باقی شتافته بود ، سلمی دختر عمیس مواظبت از فاطمه زهرا را بر عهده داشت - و رسول اکرم ( ص ) خود شخصا با عده ای از مهاجر و انصار و یاران باوفا در مراسم عروسی شرکت فرمود - از بانک تکبیر و تهلیل فضای کوچه های مدینه روحانیتی خاص یافته بود و موج شادی و سرور بر قلبها می نشست . پیامبر گرامی دست دخترش را در دست علی گذاشت و در حق آن زوج سعادتمند دعای خیر کرد و آنها را به خداوند بزرگ سپرد . و بدین سان و با همین سادگی عروسی بهترین مردان و بهترین زنان جهان برگزار شد

نحوه زندگی حضرت علی علیه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها

زندگی مشترک علی و فاطمه در خانه‌ای ساده اما پر از نور و مهر آغاز شد. آنها همواره به یاد خداوند بودند و غیر از رضایت خداوند، خواسته دیگری آنها را به خود مشغول نکرد. حضرت زهرا (س) راز دار همسر عزیز بود و حضرت علی(ع) هم پناهگاه فاطمه(س).

آن دو بزرگوار زندگی را در خانه ای گِلی آغاز کردند، اما زیباترین گل‌های یاس در همان خانه پرورش یافتند.

حضرت با نگاهی به زندگی خویش فرمود: «هیچ گاه فاطمه(س) از من نرنجید و او نیز هرگز مرا نرنجاند. او را به هیچ کاری مجبور نکردم و او نیز مرا آزرده خاطر نساخت. در هیچ امری، قدمی برخلاف میل باطنی من برنداشت و هرگاه به چهره اش نگاه می کردم، تمام غصه هایم برطرف می شد و دردهایم را فراموش می کردم». آن حضرت در جایی دیگر می فرماید: «به خدا قسم هرگز کاری نکردم که فاطمه(س) خمشگین شود؛ او نیز هیچ گاه مرا خشمگین نکرد».

و نیز روایت است که رسول اکرم (ص) از حضرت امیر پرسید: فاطمه را چگونه یافتی؟ جان پیامبر عرض کرد: «نعم العون علی طاعت الله» یعنی خوب یاوری است در طاعت و بندگی خدا.

نقش حضرت زهرا (س) در فعالیت‌های همسرش

رهبر معظم انقلاب، در تحلیلی زیبا، از نقش حضرت زهرا (س) در فعالیت‌های تأثیرگذار همسرش چنین یاد می‌کنند: «در طول ده سالی که پیامبر (ص) در مدینه بود، حدود نه سال، جنگ‌های کوچک و بزرگی ذکر کرده اند (حدود شصت جنگ اتفاق افتاده)، در اغلب آن‌ها امیرالمؤمنین (ع) هم بوده است. حالا شما ببینید، او حضرت زهرا (س) [خانمی است که در خانه نشسته و شوهرش مرتب در جبهه است و اگر در جبهه نباشد، جبهه لنگ می‌ماند… از لحاظ زندگی هم وضع رو به راهی ندارند… در حالی که دخترِ رهبر است، دختر پیامبر است، یک نوع احساس مسئولیت هم می‌کند. ببینید انسان چه روحیه قوی‌ای باید داشته باشد تا بتواند این شوهر را تجهیز کند، دل او را از وسوسه اهل و عیال و گرفتاری‌های زندگی خالی کند، به او گرمی بدهد، بچه‌ها را به آن خوبی تربیت کند… فاطمه زهرا (س) این گونه خانه داری، شوهرداری و کدبانویی کردند و این طور محور زندگی فامیل ماندگار در تاریخ قرار گرفتند.

زندگی حضرت زهرا سلام الله علیها به عنوان مادر

حضرت فاطمه علیها السلام در زندگی به مسوؤلیت خطیر خود در زمینه پرورش فرزندان شایسته کاملا آگاه بود; زیرا فرزندانش در آینده، زمام داری و رهبری جامعه اسلام را به عهده خواهند داشت . از این جهت در دوران کودکی، روح تقوی و پرهیزگاری را در آنها تقویت می نمود و درس عظمت و فداکاری را به آن ها می آموخت .

ثمره چندسالی که فاطمه در خانه علی علیه السلام زندگی کرد، فرزندانی گرانمایه و بافضیلت مانند حسن، حسین، زینب، و ام کلثوم علیهم السلام بود .

مقام حضرت زهرا در آیات و روایات.

مقام حضرت زهرا سلام الله علیها در قرآن
در قرآن کریم سه سوره آمده است که حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها نقش مهمی در این سه سوره مبارکه دارند.

سوره دخان
حم وَالْکتَابِ الْمُبِینِ إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیلَةٍ مُّبَارَ‌کةٍ…

حاء، میم. سوگند به کتاب روشنگر، [که‌] ما آن را در شبى فرخنده نازل کردیم…[1]

طبق روایات، مقصود از لیله مبارکه حضرت زهرا سلام الله علیها است.

روایتی طولانی ذیل این آیه شریفه وارد شده است كه به جهت اختصار گوشه‌ای از این روایت را که مرتبط به این بحث است را تقدیم می‌کنیم:

از امام کاظم علیه السلام نقل شده است که مردی نصرانی درباره این آیه از ایشان سؤال می‌پرسد:

فَقَالَ النَّصْرَانِی إِنِّی أَسْأَلُک أَصْلَحَک اللَّهُ قَالَ سَلْ قَالَ أَخْبِرْنِی عَنْ کتَابِ اللَّهِ تَعَالَى الَّذِی أُنْزِلَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ نَطَقَ بِهِ ثُمَّ وَصَفَهُ بِمَا وَصَفَهُ بِهِ فَقَالَ حم. وَ الْکتابِ الْمُبِینِ. إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَةٍ مُبارَکةٍ إِنَّا کنَّا مُنْذِرِینَ. فِیها یفْرَقُ کلُّ أَمْرٍ حَکیمٍ مَا تَفْسِیرُهَا فِی الْبَاطِنِ فَقَالَ أَمَّا حم فَهُوَ مُحَمَّدٌ صلی‌الله علیه و آله وسلم وَ هُوَ فِی کتَابِ هُودٍ الَّذِی أُنْزِلَ عَلَیهِ وَ هُوَ مَنْقُوصُ الْحُرُوفِ وَ أَمَّا الْکتابِ الْمُبِینِ فَهُوَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِی علیه السلام وَ أَمَّا اللَّیلَةُ فَفَاطِمَةُ علیها السلام وَ أَمَّا قَوْلُهُ فِیها یفْرَقُ کلُّ أَمْرٍ حَکیمٍ یقُولُ یخْرُجُ مِنْهَا خَیرٌ کثِیرٌ فَرَجُلٌ حَکیمٌ وَ رَجُلٌ حَکیمٌ وَ رَجُلٌ حَکیمٌ…

نصرانى گفت: أصلحک الله می‌خواهم از شما سؤالی بپرسم.[حضرت موسی بن جعفر] فرمود: بپرس.گفت: به من خبر ده از کتاب خداى تعالى که آن را بر محمد نازل کرد و بدان تکلم نمود سپس اوصافی را برایش ذکر کرد و فرمود: ﴿حم * وَ الْکتابِ الْمُبِینِ * إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَةٍ مُبارَکةٍ إِنَّا کنَّا مُنْذِرِینَ * فِیهَا یفْرَقُ کلُّ أَمْرٍ حَکیمٍ﴾ [حم، سوگند به کتاب روشن که آن را در شبى مبارک نازل کرده‏ایم. ما بیم دهنده‏ایم. در آن شب هر امر محکمى مقدّر گردد] تفسیر باطنى این آیات چیست؟

حضرت فرمود: اما «حم» محمد است و آن [اسم آن حضرت] در کتابى است که بر هود نازل گشته و [این کلمه] از حروفش کاسته شده (یعنى در کتاب هود از محمد به حم تعبیر شده و دو حرف «م» و «د» آن، افتاده است) و اما «کتاب مبین» امیرمؤمنان على و «شب مبارک» فاطمه است و اینکه فرموده است: ﴿فِیها یفْرَقُ کلُّ أَمْرٍ حَکیمٍ﴾ [در آن شب هر امر محکمى مقدّر گردد]؛ یعنى از فاطمه خیر بسیارى بیرون آید و آن [خیر بسیار]مردى حکیم و مردى حکیم و مردى حکیم [یعنی ائمه معصموین از اولاد حضرت زهرا] است[2]

آن شب مبارکی که قرآن از نزول کتاب در آن شب یاد می‌کند مقصود حضرت زهرا سلام الله علیها است و رجل حکیم که یکی از مصادیق آن امام زمان علیه السلام است محقق می‌شود.

سوره قدر
إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ

ما [قرآن را] در شب قدر نازل کردیم[3]

امام صادق علیه‌السلام در تفسیر این آیه مبارکه فرمودند:

اَللَّیلَةُ فَاطِمَةُ وَ اَلْقَدْرُ اَللَّهُ فَمَنْ عَرَف َفَاطِمَةَحَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَکَ لَیلَةَ اَلْقَدْرِوَ إِنَّمَا سُمِّیتْ فَاطِمَةَ لِأَنَّ اَلْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِهَا

منظور از «اللیلة» در این آیه فاطمه سلام الله علیها است. ومنظور از «القدر» خداوند است. بنابراین هرکس به حقیقت و آن گونه که باید، فاطمه سلام الله علیها را بشناسد، لیلة القدر را درک کرده است. و به راستی او فاطمه نامیده شده است، چون خلائق از معرفت او منقطع و عاجزند.[4]

«اللیلة» در این آیه مبارکه به حضرت صدیقه کبری سلام الله علیها تفسیر شده است.

شب قدر که شب نزول قرآن و شب تقدیر مقدرات است به حضرت زهرا سلام الله علیها نام گذاری شده است. شب قدری که قرآن از بزرگی آن شب یاد می‌کند و آن شب را از هزار ماه افضل و بالاتر می‌داند؛

به راستی فاطمه سلام الله علیها چه وجودی است که خداوند متعال شرط ورود به شب قدر و درک آن شب را معرفت به ایشان دانسته است که اگر به مقام و حقیقت ایشان معرفت پیدا کند شب قدر را فهمیده است؟!

شاید این هم سری از اسرار است که فقط خداوند متعال واهل بیت علیهم السلام می‌دانند که فهم و عقول ما عاجز ازدرک این مطلب است.

سوره کوثر
إِنَّا أَعْطَینَاک الْکوْثَرَ

ما تو را [چشمه] کوثر دادیم[5]

مرحوم طبرسی در ذیل این آیه می‌فرماید: هو کثرة النسل والذریة، وقد ظهر ذلک فی نسله من ولد فاطمة (علیها السلام)، إذ لا ینحصر عددهم، ویتصل – بحمد الله – إلى آخر الدهر مددهم. وهذا یطابق ما ورد فی سبب نزول السورة: أن العاص بن وائل السهمی سماه الأبتر لما توفی ابنه عبد الله وقالت قریش: إن محمدا صنبور فیکون تنفیسا عن النبی (صلى الله علیه وآله وسلم) ما وجده فی نفسه الکبیرة من جهة مقالهم، وهدما لمحالهم.

[منظور از کوثر] بسیارى نسل و ذریه است و این امر در نسل پیامبر صلّى الله علیه و آله از اولاد فاطمه علیها السّلام ظاهر شد چون تعداد آنها قابل شمارش نیست و سپاس خدا را که شمار آنها به انتهاى روزگار متّصل مى‌شود و این تفسیر با شأن نزول سوره مطابق است چرا که عاص بن وائل سهمى پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله را ابتر نامید هنگامى که فرزندش عبد الله وفات یافت، و قریش گفتند: محمد صلّى الله علیه و آله صنبور است، بنابراین نزول این سوره به خاطر زدودن اندوهى بود که از گفتار قریش در روح و جان پیامبر تأثیر گذاشته بود و نیز براى نابود ساختن سخنان یاوه آنها بود.[6]

کوثر به معنای خیر فراوان است که خداوند متعال حضرت زهرا سلام الله علیها را به عنوان خیر فراوان به نبی اکرم صلی‌الله علیه و آله وسلم عطا نمود تا یاوه گوهایی که به پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم جسارت می کردند و او را ابتر می نامیدند دهانشان بسته شود.

نقش حضرت زهرا سلام الله علیها در تاریخ اسلام

حضرت زهرا (سلام الله علیها) حضوری مؤثر در اتفاقات مهم زمان خود داشتند. از جمله مواردی که آن حضرت باعث آرامش مؤمنین و مسلمانان گردید، حضور ایشان در ماجرای مباهله با مسیحیان نجران بود که در نتیجه باعث عقب‌نشینی مسیحیان و استحکام و اطمینان بیشتر جامعه به حقانیت مسیر خود گردید. زیرا رؤسای مسیحیان نجران با هم مشورت کردند و گفتند که اگر محمّد با اصحاب خود آمد، پیامبر نیست، ولی اگر با خانواده‌اش آمد، پیامبر است زیرا او فقط در صورتی خانواده‌اش را می‌آورد که صادق باشد.[3] حضرت زهرا (سلام الله علیها) در این واقعه باعث سرافرازی و اطمینان خاطر مسلمین به مسیر حق خویش گردیدند تا بار دیگر حجت بر مسلمانان و حتی مسیحیان تمام گردد و قوت قلبی برای مؤمنین باشد.

همچنین در همین راستا، حضرت زهرا (سلام الله علیها) برای گرفتن حق حضرت علی (علیه السلام) و مبارزه با غصب خلافت قیام نمودند، زیرا امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در خطبه‌ای که معروف به خطبه شقشقیه است، شرایط خلافت خلفاء سه‌گانه را تشریح می‌نمایند. از این توضیحات مشخص می‌شود که جامعه اسلامی در زمان آن‌ها هیچ ثباتی نداشته است. آن حضرت با دلی پر از اندوه می‌فرمایند:

«شگفتا! اولى با اینکه در زمان حیاتش مى‏خواست حکومت را واگذارد، ولى براى بعد از خود عقد خلافت را جهت فرد دیگرى بست. چه سخت هر کدام به یکى از دوسینه حکومت چسبیدند! حکومت را به فضایى خشن کشانیده، و به کسى رسید که کلامش درشت، و همراهى با او دشوار، و لغزش‌هایش فراوان، و معذرت خواهیش زیاد بود.»[4]

و در قسمت دیگری از این خطبه می‌فرمایند:

«تا سومى به حکومت رسید که برنامه‏اى جز انباشتن شکم و تخلیه آن نداشت، و دودمان پدرى او (بنى امیه) به همراهى او برخاستند و چون شترى که گیاه تازه‌ی بهار را با ولع مى‏خورد، به غارت بیت المال دست زدند، در نتیجه‌ی این اوضاع رشته‏اش پنبه شد، و اعمالش کار او را تمام ساخت، و شکم‌بارگى سرنگونش نمود.»[5]

به دلیل اینکه حضرت زهرا (سلام الله علیها) این افراد و آینده جامعه اسلامی را می‌دانست، تمام تلاش خود را برای ایجاد حکومتی صالح و عادل به کار بست تا جامعه‌ای با ثبات و تکامل‌یافته شکل بگیرد ولی موفق نگشت.

از طرف دیگر حضرت زهرا (سلام الله علیها) به عنوان دختر پیامبر با زندگی ساده و زاهدانه‌ای که داشتند باعث الگو گرفتن مردم در ساده زیستی و دوری از حرص در زمان پیامبر و نیز در طول تاریخ گردیده‌اند. زیرا وجود نازنین پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله) یکی از عوامل بی ثباتی و ناآرامی را رغبت به دنیا و عدم زهد معرفی می‌نمایند و می‌فرمایند:

الرَّغْبَةُ فِی‏ الدُّنْیَا تُکْثِرُ الْهَمَّ وَ الْحُزْنَ وَ الزُّهْدُ فِی الدُّنْیَا یُرِیحُ الْقَلْبَ وَ الْبَدَنَ.[6]

رغبت در دنیا اندوه و غم را زیاد می‌کند و زهد در دنیا آسایش دل و بدن را می‌افزاید.

در پایان:حضرت زهرا سلام الله علیها به عنوان یک الگوی بی نظیر در زندگی فردی،خانوادگی و اجتماعی باید همواره در نظر مسلمانان قرار بگیرد